Gorinchem

Afgelopen donderdag was het Begrotingsraad in Gorinchem. De raad heeft in de lente vergaderd over de begroting (en bezuinigd) afgelopen juli hebben we het ook over de begroting gehad en bezuinigd. De officiele begrotingsraad was donderdag, en hebben we weer zes ton bezuinigd, maar eigenlijk gaan we het er in de lente pas echt over hebben.

Ik laat u meegenieten van de begrotingsraad door mijn algemene beschouwingen hieronder te zetten. Aangezien ik dit natuurlijk heb verteld tegen de rest van de raad en burgemeester en wethouders (B&W) zet ik er af en toe commentaar en uitleg tussen haakjes in.

Bezuinigen en de manier waarop je wilt bezuinigen is een kwestie van keuzes. De SP heeft hier een mening over, wij willen helemaal niet verder bezuinigen op de basisvoorzieningen, niet op zorg, niet op de bibliotheek, niet op cultuur. Wij vrezen met grote vrezen dat een verder bezuiniging op de basisvoorzieningen de nekslag wordt voor de leefbaarheid van de stad. En het zijn juist de dingen die nieuwe inwoners aangeven als een reden om te kiezen voor Gorinchem die worden wegbezuinigd of verminderd. Het is niet moeilijk om een subsidie stop te zetten voor bijvoorbeeld Toon of een muziekvereniging. Maar als deze er mee stopt krijg je het nooit meer zo terug En moeten we DAT willen?
Wij vinden slimmer omgaan met middelen en mensen een goede optie. Wij vinden dat te weinig gezocht wordt naar mogelijkheden om geld te zoeken en met minder meer te doen en te veel gekeken wordt naar mogelijkheden om door voorzieningen te beperken te bezuinigen.
Wij hebben al eerder nagedacht over mogelijkheden om geld te vinden en hebben toen een reclamebelasting voorgesteld en wij hebben nog meer ideeën. We zijn blij dat B&W na een eerste weerstand en negatieve reactie voortvarend aan het werk gegaan is met onze motie voor reclamebelasting. Het bedrag dat u noemt dat deze belasting op kan leveren is aanzienlijk (B&W denekn hier in Gorinchem €300.000 mee binnen te halen). Wij vragen ons ook af of dat wel een reëel bedrag is, immers bijvoorbeeld een stad als Rotterdam heeft een opbrengst uit reclamebelasting van circa € 700.000,- en Rotterdam is wel een maatje groter dan Gorinchem.
Wij zijn het overigens NIET eens met de voorgestelde bestemming van de opbrengsten. Natuurlijk is het prima om in ieder geval een gedeelte van de te verwachten gelden ten goede te laten komen aan het bedrijfsleven maar het was nadrukkelijk ook de bedoeling van mijn fractie om minder te hoeven bezuinigen. Als uit de baten reeds bestaande ondersteuning aan het bedrijfsleven gefinancierd worden kunnen wij ons dat voorstellen, maar dan verwachten we ook dat er dan geld overblijft wat voor andere doelen aangewend kan worden. Wij verwachten dan ook van het college een uitwerking van het gedeelte van de baten die aan het bedrijfsleven worden besteed en duidelijkheid over het gedeelte dat kan terugvloeien naar de algemene besteding. Kunt u ons dat toezeggen? (natuurlijk gingen B&W ons dat niet toezeggen, ze moeten nog komen met een definitief plan , dus we wachten nog even af)

Ondanks dat het slechte tijden zijn, en ondanks dat we al veel en soms veel te veel bezuinigd hebben moet er nu nog een groot bedrag bezuinigd worden in deze begroting, terwijl we ook een bedrag van 2,8 mln. begroten dat we aan de algemene reserves willen toevoegen.
Hoezeer wij ook de noodzaak tot spaarzaamheid zien kunnen wij niet begrijpen dat op het moment dat we zwaar moeten bezuinigen de voorkeur wordt gegeven aan het blijven verhogen van reserves. Sparen doe je voor slechte tijden, als het slechte tijden zijn ga je er niet meer voor sparen maar maak je gebruik van wat je hebt.
Omdat wij om deze reden niet positief kunnen zijn over het voorstel n.a.v. de programmabegroting willen wij deze samen met de fractie Gorinchem Solidair op de volgende manier amenderen:
Amendement Spaarpot (in het amendement stond dat wij minder wilden sparen zodat we minder hoefden te bezuinigen, dit amendement heeft het niet gehaald, de raad en B&W sparen liever door ondanks dat je dan ook door moet gaan met bezuinigen)

In slechte tijden groeit ook het aantal mensen wat gebruik maakt (of moet maken) van een uitkering en omdat wij ons, met u, zorgen maken over de taken die de overheid over de schutting naar de gemeente gooit, willen wij een voorstel doen om de stijgende kosten te beperken en meer mensen aan het werk te helpen. Wij stellen voor om gebruik te maken van het ‘social return’ principe. Rotterdam en Dordrecht zijn hier in 1998 al mee begonnen, de zogenaamde 5% regeling. De SP wil hiervoor de motie “Armoede werkt niet” indienen.
Motie: Armoede werkt niet (in deze motie vroegen wij B&W om in elke aanbesteding een regel te zetten dat er ook mensen met een uitkering mee aan werk geholpen moeten worden. B&W vonden samen met de meerderheid van de raad dat ze al genoeg deden voor mensen zonder werk, de motie haalde het dus niet)

De SP kijkt reikhalzend uit naar de totstandkoming van de raadsopdracht cultuur. Mogen we het college alvast een tip meegeven: meedenken, meediscussiëren en vooral veel informeren zoals bij de Brede Scholen gebeurde is hiervoor een absolute voorwaarde. En waarom?
Wij vinden het zeer zinnig om eens met zijn allen te bespreken wat we nu eigenlijk willen met de cultuur in Gorinchem. Willen we 3 theaters, een museum, een bieb, en een organisatie als Toon? En willen we ze echt en zijn we bereid daar offers voor te brengen of willen we graag voor een dubbeltje op de eerste rang zitten en deze instellingen met het zwaard van Damocles boven hun hoofd elk nieuw jaar in te laten gaan? Zijn we bereid om een visie voor de langere termijn te maken? En ons daar dan ook aan te houden?
Ook hier zullen we keuzes moeten maken. Maar laten we die keuzes dan ook maken. Blijven kaasschaven geeft culturele armoede.
En als we dan hebben besloten WAT we willen, moeten we besluiten HOE we dat willen.
Willen we iedereen in een eigen gebouw met de bijbehorende renovaties en kosten, of willen we dat niet? En welke combinaties zijn er misschien te maken? De problemen met De Nieuwe Doelen hangen nog steeds boven ons hoofd, de SBGA zal ook nog wel enige verrassingen opleveren.
Op dit moment is het geld er niet om een multifunctioneel gebouw neer te zetten. We kunnen wel bedenken wat we willen en hoe we dat willen en daar een lange termijnplanning voor te maken. Interessant is daarbij in welke mate de partners daarin bereid zijn mee te denken en financieel mee te participeren.
Wij kunnen het ons overigens wel voorstellen dat er -op termijn- gekeken moet worden naar de staat van alle gebouwen, zoals DND. Wij hebben een idee voor de financiering dat wij opgedaan hebben tijdens de raadsexcursie in o.a. het Singermuseum in Laren. Als directie en bestuur zelf (bij voorkeur particuliere) geldschieters kunnen vinden voor de helft van het benodigde bedrag voor een nieuwe schouwburg zou de gemeente er de andere helft bij moeten leggen. Hier hebben we geen veel te duur en onnodig onderzoek naar de Nieuwe Doelen voor nodig. Als we dan moeten bezuinigen laten we dat dan in ieder geval doen op dit soort veel te dure, €65.000,- hebben wij begrepen, onnodig tijdrovende, door bureaus uitgevoerde onderzoeken die op verbazingwekkende wijze altijd met een resultaat komen dat het college graag ziet . Dan kan ook door een ambtenaar opgeschreven worden, dat scheelt ons vele duizenden Euro’s.
Het museum heeft een, in onze ogen, erg sympathieke stap gedaan om zelf na te denken over de mogelijkheden. Wat ons betreft zou het museum op zijn plaats mogen blijven zitten.
Niet alleen hebben we het anders over kapitaalvernietiging om een geheel aan de museale functie aangepast gebouw als het oude stadhuis ergens anders voor te gaan gebruiken, of erger leeg te laten staan. Het idee om de huidige collectie van Oud Gorinchem te huisvesten in het Hamelhuis is dus wat ons betreft een HEEL slecht idee. Een beter idee zou zijn, als we dan toch bestemmingen voor het Hamelhuis aan het zoeken zijn, om te proberen een geïnteresseerde partij te vinden die er een hotel in wil vestigen, een binnenstadshotel is bij mijn weten nog steeds een wens van dit college. Ik denk dat er vast wel Koreanen zijn er graag willen komen logeren.
Sprekend over cultuur, stel dat er een groep actieve mensen in Gorinchem zouden zijn die het belang in zien van het behoud van het erfgoed van de Vries Robbé, eens de grootste werkgever van Gorinchem. Stel dat deze groep een partij, zoals de museumcollectie van het Rode Kruis, enthousiast had gevonden voor de mogelijkheid om deze collectie in Gorinchem ten toon te stellen. Stel dat er een perfecte locatie voor deze collectie zou zijn. Stel dat die al in het bezit van de gemeente is en van grote architectonische waarde, waarbij dit gebouw nog wel in de oude glorie hersteld zou moeten worden. Stel dat deze zelfde groep mensen dan ook nog geld gevonden had om dit gebouw op te knappen.
Zou het dan ook geen goed idee zijn als B&W hierover eens met deze groep mensen in gesprek zou gaan ? Wij denken van wel en willen hiervoor samen met Gorinchem Solidair een motie indienen, die wij ‘Cultuur in zelfwerkzaamheid’ genoemd hebben:
Motie: ‘Cultuur in zelfwerkzaamheid’ (uit de inleiding hierboven begreep u waarschijnlijk al waar het om ging. Helaas begreep B&W en de raad er minder van, aangezien deze motie geen meerderheid ging krijgen wij hem niet afgewezen wilden hebben, hebben we hem even in de ijskast gezet en komen er later op terug, u zult nog veel horen van de stichting Behoud Erfgoed de Vries Robbé)

Nu we op veel aan het bezuinigen zijn, heeft het ons zeer verbaasd dat de stichting Arkelstad, van naam gaat veranderen. Dat zal wel een nieuw logo, nieuw briefpapier en wat al niet meer worden. Er gaat een groot bedrag aan subsidie naar deze welzijnsorganisatie die wellicht op termijn ook moet bezuinigen. Een naamsverandering kost op allerlei manieren geld, wij hadden dat liever uitgegeven aan verbeteringen op de inhoud in plaats van op de verpakking.
Wij willen nog even terugkomen op het afstoten van strategische panden. Ik heb daar bij een vorige gelegenheid al van gezegd dat het ons een heel goed idee zou lijken om woningen die nu in het kader van ‘antikraak’ verhuurd zijn te verkopen aan starters, de groep die het op dit moment heel moeilijk heeft op de woningmarkt. Wij stellen ons veel hier een huurkoop regeling voor op te tuigen, of mogelijk een leaseregeling of opknapregeling, hier zal Gorinchem Solidair, mede namens de SP een motie voor indienen. (Dat was een motie om de slechter onderhouden panden voor een lagere prijs aan sterters te verkopen onder voorwaarde dat zij hun huis dan opknappen, B&W vond het onzin en niets voor Gorinchem, daar ging weer een goed idee!)

Nu ik het over vastgoed heb wil ik van de gelegenheid gebruik maken om het verder over de panden te hebben die beheerd werden door SBGA. Het pand van DND heb ik hiervoor al genoemd. Het is ons opgevallen dat de panden die SBGA in beheer had zeer laag in de boeken vermeld staan. Minder dan waar voor ze verzekerd zijn en minder dan de OZB waarde. Als deze panden in de boeken komen staan voor hun reële waarde dan kan dat een substantiële verhoging van de zogenaamde ‘stille reserves’ opleveren. Wij vinden het eigenaardig dat onze bouwgronden in de boeken staan voor grote bedragen die ze waarschijnlijk niet meer waard zijn terwijl deze beeldbepalende waardevolle panden voor veel minder dan ze waard zijn in de boeken staan.
De SP is ook een partij die veel belang hecht aan het op een goede en verstandige manier om gaan met het milieu, zeker als dit gecombineerd kan worden met een substantiële bezuiniging. In het kader van het de raadsopdracht duurzaam willen wij de daarom volgende motie indienen waarin wij het college vragen de mogelijkheid te onderzoeken om de straatverlichting te dimmen.
Motie: Effen dimmen (in deze motie vroegen wij B&W om meer dan nu te bezuinigen op straatverlichting door aanbrengen van dimmers. B&W vond bij monde van de wethouder van GroenLinks(!) dat we al genoeg deden op dit gebied. Dat verklaard maar weer eens waarom de SP een groenere partij is dan GroenLinks!)

Zo lang als wij in de gemeenteraad zitten roepen wij op tot soberheid en hiermee wil ik ook nu weer mijn eerste termijn eindigen. Belangrijk is het creëren van betrokkenheid en raakvlak. Ook voor de Gorinchemse burgers zijn dit zware tijden, waarin vele mensen de broekriem moeten aanhalen. Wij vinden dan ook dat het college en de raad dit ook zou moeten doen, al was het maar om een goed voorbeeld te geven en eerlijk te delen. Dat kunnen wij doen door het uitgavenpatroon van de raad en het college aan te passen.
Wij denken hier natuurlijk ook graag in mee en hebben een motie voorbereid waarin wij voorstellen om niet meer met een grote delegatie naar het VNG congres te gaan.
Motie: VNG congres (Deze motie haalde het natuurlijk ook niet, volgend jaar ga ik in ieder geval NIET mee)

Wij denken dat deze mogelijke bezuiniging voldoende op kan leveren om bijvoorbeeld de klussendienst in stand te houden
Hiermee heb ik het politieke gedeelte van mijn eerste termijn beëindigd. Maar ik ben hiermee nog niet klaar, ik heb nog een motie. Het is de motie Nia waarin ik de hele raad, oproep om met mij een poging te doen om te voorkomen dat Nia met haar ouders uitgezet wordt, laten we proberen er voor te zorgen dat Nia niet Gorinchems eigen Mauro wordt.
Motie: Nia (U zult intussen al van Nia gehoord hebben, met deze motie haalde ik het AD en dit kon gelukkig de hele raad ondersteunen!