Gorinchem

Architectuur Lokaal is het onafhankelijke landelijke kennis- en informatiecentrum voor cultureel opdrachtgeverschap in Nederland. Zowel gemeenten als particuliere opdrachtgevers kunnen gebruik maken van de voorbeelden van beleid op het gebied van architectuur, stedenbouw, landschapsarchitectuur, infrastructuur en inrichting van openbare ruimte, die in de bibliotheek zijn verzameld. Architectuur Lokaal is een vraagbaak voor alle opdrachtgevers en fungeert als bruggenbouwer tussen de verschillende partijen die bij het bouwproces betrokken zijn.
Regelmatig organiseert Architectuur Lokaal excursies. Zo ook afgelopen woensdag 11 maart.

Omdat de gemeente regelmatig ook opdrachtgever is, ga ik af en toe met zo’n excursie mee. Hoewel een gemeenteraadslid, in het kader van het dualisme, eigenlijk geen bemoeienis heeft als opdrachtgever, vindt ik het erg interessant te weten wat er zoal speelt, zeker ten aanzien van scholenbouw. Vorig jaar stond in het teken van de Brede School en dit jaar is gericht op het voortgezet onderwijs. De excursie was naar het ROC Twente in Hengelo en Enschede. Het is met de trein een heel eind maar wel lekker rustig.
Om 12.15 werden we ontvangen in het nieuwe ROC gebouw in Hengelo. Een heel indrukwekkend gebouw wat voorheen een ijzergieterij is geweest. De staalconstructie was blijven staan en daar om heen was een school gebouwd van 55.000 m2. In november 2008 waren de eerste leerlingen voorzichtig al het gebouw gaan ‘bewonen’, maar in januari van dit jaar waren de meester opleidingen verhuist. Hoewel het geen wedstrijd was hebben wel verschillende architectenbureaus hier aan gewerkt in de beginfase. Uiteindelijk heeft architect Harry Abels van IAA het plan ontworpen voor deze strategische huisvesting, zoals het werd genoemd. Vanaf het begin is er intensief samengewerkt met de installateur en constructeur. Er is van het ministerie een grote subsidie ontvangen vanuit het ISV (inter stedelijke vernieuwing). Hoewel het Kuyper genootschap ( bewakers van historische bebouwing) heftig heeft geprotesteerd tegen de bouw is het er toch gekomen. Door die lange tijd van weerstand is er meer aandacht geweest voor een goede opzet. Zo hebben alle docenten mee kunnen denken over door zelf ruimten te laten tekenen. De mensen willen een eigen plek hebben waar ze zich kunnen herkennen. Ook was er aandacht voor het ‘afscheid’ nemen van de oude locaties. Een van de heftigste momenten van in een mensenleven is een verhuizing. Daarom moet daar voorzichtig mee worden omgegaan. Elke individuele klacht werd heel serieus genomen omdat eigenlijk alle klachten, vaak ten onrechte, op het gebouw werd gegooid.
Het geheel heeft € 100.000.000,00 gekost. De opdrachtgever was zich bewust van de eigen maatschappelijke functie. Daarom is ook gekozen voor een erg duurzaam bouwwerk. Het gebouw wordt beschouwd als een winkelcentrum waar iedereen een eigen winkel heeft.
Heel bijzonder was het kleurgebruik. Het gebouw is overwegend grijs in zichtbaar beton. Er zijn veel glazen puien tussen de openruimten en lokalen. Op het glas is transparant kleurfolie geplakt en dat geeft een heel prettig kleurrijk geheel.

Het zou goed zijn wanneer de gemeente flexibeler zou zijn en mee zou denken bij het proces van de bouw. Dan zou er meer tegelijk klaar kunnen zijn in de buitenruimte. Nu staat er een heel mooi gebouw, maar is erg moeilijk bereikbaar. Wel lopend want het ligt vijf minuten lopen van af het station.

In Enschede worden op dit moment twee gebouwen gebouwd voor hoofdzakelijk het VMBO. Twee heel herkenbare gebouwen. We werden ontvangen in het gebouw wat net klaar is en waar op dat moment Open Dag werd gehouden. Door de ramen kon je op ongeveer 500 meter afstand het andere gebouw zien gebouwd worden.
Dit gebouw was in eerste instantie erg open bedacht. Heel veel open ruimten. In korte tijd waren ze er achter gekomen dat dat niet zo goed was voor VMBO kinderen. Dat vond ik erg vreemd omdat je in onderwijsland, maar ook daarbuiten, toch al lang weet dat je voor deze leerlingen het aantal prikkels zo weinig mogelijk moet laten zijn. Ze moeten erg veel structuur hebben en ruimten waar ze zich kunnen concentreren. Tijdens de rondgang viel de ruimtelijkheid wel op maar ook de sfeer. Het deed mij denken aan het warenhuis Galeries Lafayette in Parijs. De verdiepingen zichtbaar rond een open middenruimte. Het zag er alles bij elkaar gezellig en kleurrijk uit.
Om 17.00 uur konden we weer op de trein terug stappen

Gerard Broekman raadslid SP-afdeling Gorinchem